راهنمای جامع اصطلاحات برق و الکترونیک:بخش دوم
محمد حسین قاسمی
22 بهمن 1403
0
80
در بخش اول، با اصطلاحات پایه‌ای برق و الکترونیک آشنا شدیم. در بخش دوم، به اصطلاحات تخصصی دیتاشیت قطعات الکترونیکی می‌پردازیم. این مفاهیم، مانند ولتاژ کاری، جریان اشباع و پارامترهای حرارتی، برای انتخاب و استفاده صحیح از قطعات ضروری هستند. با این راهنما، خواندن دیتاشیت‌ها را به راحتی یاد بگیرید و طراحی‌های خود را بهبود بخشید!
-
ولتاژ (Voltage)
- ولتاژ کاری (Operating Voltage): محدوده ولتاژی که قطعه می‌تواند در آن به درستی کار کند.
- ولتاژ شکست (Breakdown Voltage): حداکثر ولتاژی که قطعه می‌تواند قبل از آسیب دیدن تحمل کند.
- ولتاژ آستانه (Threshold Voltage): حداقل ولتاژ مورد نیاز برای فعال‌سازی قطعه (مثلاً در MOSFET).
-
جریان (Current)
- جریان کاری (Operating Current): جریانی که قطعه در حالت عادی مصرف یا عبور می‌دهد.
- جریان اشباع (Saturation Current): حداکثر جریانی که قطعه می‌تواند عبور دهد.
- جریان نشتی (Leakage Current): جریان بسیار کمی که حتی در حالت خاموشی از قطعه عبور می‌کند.
-
توان (Power)
- توان مصرفی (Power Dissipation): میزان توانی که قطعه به صورت گرما تلف می‌کند.
- توان نامی (Rated Power): حداکثر توانی که قطعه می‌تواند ارائه دهد.
-
مقاومت (Resistance)
- مقاومت داخلی (Internal Resistance): مقاومت ذاتی قطعه که بر عملکرد آن تأثیر می‌گذارد.
- مقاومت روشن (On-Resistance): مقاومت قطعه در حالت روشن (مثلاً در MOSFET یا سوئیچ‌ها).
-
فرکانس (Frequency)
- فرکانس کاری (Operating Frequency): محدوده فرکانسی که قطعه می‌تواند در آن کار کند.
- فرکانس قطع (Cut-off Frequency): فرکانسی که در آن عملکرد قطعه کاهش می‌یابد.
-
ظرفیت خازنی (Capacitance)
- در قطعاتی مانند خازن‌ها یا دیودها، ظرفیت خازنی به عنوان یک پارامتر مهم ذکر می‌شود.
-
زمان پاسخ (Response Time)
- زمان روشن/خاموش (Turn-On/Turn-Off Time): مدت زمانی که قطعه برای تغییر حالت نیاز دارد.
- زمان پاسخگویی (Rise Time/Fall Time): زمان لازم برای تغییر سیگنال از ۱۰% به ۹۰% مقدار نهایی.
-
دمای کاری (Operating Temperature)
- محدوده دمایی که قطعه می‌تواند در آن به درستی کار کند (معمولاً بر حسب °C).
-
پکیج (Package)
- نوع بسته‌بندی قطعه (مثلاً DIP, SMD, QFN) که ابعاد و نحوه نصب قطعه را مشخص می‌کند.
-
پین‌اوت (Pinout)
- توضیحات مربوط به پایه‌های قطعه و عملکرد هر پایه.
-
راندمان (Efficiency)
- نسبت توان خروجی به توان ورودی، معمولاً در قطعاتی مانند مبدل‌ها و رگولاتورها.
-
نویز (Noise)
- نویز حرارتی (Thermal Noise): نویز ناشی از گرمای قطعه.
- نویز فلیکر (Flicker Noise): نویز فرکانس پایین در قطعات نیمه‌هادی.
-
گین (Gain)
- گین ولتاژ (Voltage Gain): نسبت ولتاژ خروجی به ورودی.
- گین جریان (Current Gain): نسبت جریان خروجی به ورودی.
-
امپدانس (Impedance)
- ورودی/خروجی (Input/Output Impedance): مقاومت ظاهری قطعه در برابر سیگنال‌های AC.
-
پارامترهای حرارتی (Thermal Parameters)
- مقاومت حرارتی (Thermal Resistance): مقاومت قطعه در برابر انتقال حرارت.
- دمای اتصال (Junction Temperature): حداکثر دمای مجاز برای اتصال داخلی قطعه.
-
پارامترهای دیجیتال (برای قطعات دیجیتال)
- سطح منطقی (Logic Level): ولتاژهای مربوط به حالت‌های منطقی (High/Low).
- زمان تاخیر (Propagation Delay): زمان لازم برای انتشار سیگنال از ورودی به خروجی.
-
پارامترهای ایمنی (Safety Parameters)
- ولتاژ ایزوله (Isolation Voltage): حداکثر ولتاژی که قطعه می‌تواند بین دو بخش ایزوله تحمل کند.
- درجه حفاظت (Protection Rating): مانند IP برای مقاومت در برابر آب و گردوغبار.
-
پارامترهای دینامیکی
- پاسخ فرکانسی (Frequency Response): نحوه پاسخ قطعه به فرکانس‌های مختلف.
- پهنای باند (Bandwidth): محدوده فرکانسی که قطعه می‌تواند به درستی کار کند.
-
پارامترهای تست و کیفیت
- MTBF (Mean Time Between Failures): متوسط زمان بین خرابی‌ها.
- ESD Tolerance: مقاومت قطعه در برابر الکتریسیته ساکن.
-
پارامترهای نویز و تداخل
- SNR (Signal-to-Noise Ratio): نسبت سیگنال مفید به نویز.
- THD (Total Harmonic Distortion): میزان اعوجاج هارمونیک در سیگنال خروجی.
این اصطلاحات به شما کمک می‌کنند تا دیتاشیت قطعات الکترونیکی را به درستی درک کنید و بهترین قطعه را برای طراحی خود انتخاب کنید.
